Zacznijmy od (NEURO)mitów, (Neuro)KITÓW
Czym są neuromity i czym się różnią od innych mitów w edukacji? Neurobiologia i neurodydaktyka rosną w siłę, dając zarówno nauczycielom, jak i rodzicom nadzieję na szybsze i lepsze wyniki nauczania. Niestety w życiu nic nie jest łatwe. Nie ma cudownych metod nauczania i nikt nie ma wytrychu do naszego mózgu. Mit 1. Wykorzystujemy tylko 10% mózgu. Przekonanie, że wykorzystujemy tylko część naszego mózgu daje podstawę do tworzenia kolejnych mitów, a także fałszywych metod nauczania i uczenia. Niestety jest w tym tyle prawdy, co w pozostałych mitach-kitach, które Wam przedstawię. Mit wziął się z tego, że podczas badań neuroobrazowania mózgu, jedne obszary są bardziej aktywne od pozostałych, czyli pracują bardziej od innych. Jedynie błędna analiza wyników badań prowadzi do przeświadczenia, że cześć mózgu jest nieaktywna. Tymczasem nawet w czasie snu, wszystkie obszary mózgu są zaaktywowane. Mózg nie odpoczywa nigdy. Monika Szczygieł i Krzysztof Cipora w swoim artykule zatytułowanym"Fałszywe przekonania na temat działania mózgu i zjawisk psychicznych, czyli neuromity i psychomity w edukacji" wysunęli argument, że gdyby mózg pracował tylko w 10% swoich możliwości, ewolucja nie doprowadziłaby do tak zaawansowanego jego rozwoju (2014, 63). Mit 2. Prawa półkula kreatywna, lewa analityczna. Ciężko powiedzieć, czy aby jest to mitem czy nadinterpretacją lub nadużyciem powszechnie przyjętego uogólnienia. Rzeczywiście zostało udowodnione naukowo, że obie półkule mózgu pełnią odmienne funkcje, a różnym czynnościom towarzyszy różna aktywność lub powiedzmy jej natężenie. Czym jest więc lateralizacja? Lateralizacja, czyli asymetria czynnościowa wynikająca z dominacji danej półkuli odgrywa niezwykle ważną rolą w życiu człowieka, ze względu na koordynację ruchową-wzrokową. Tylko kiedy dominująca ręka jest po tej samej stronie co dominujące oko, mamy układ ręka-oko, dzięki któremu łatwiej jest nam wykonywać zadania grafomotoryczne, precyzyjne, manipulacyjne, związane z motoryką dużą i małą. Lateralizacja może być zaburzona i wtedy ma to wpływ na koordynację nie tylko ruchowo-wzrokową, ale też wzrokowo-słuchową, napięcie mięśniowe i orientację przestrzenną. Choć każda półkula ma inną funkcję, trzeba pamiętać, że ściśle ze sobą współpracują zawsze, niezależnie czy w zakresie artystycznym, zakresie mowy, czy w zakresie analizy i syntezy. Dlatego podejmowanie działań i ćwiczeń mających na celu synchronizację pracy mózgu jest po prostu bez sensu, ale tylko z jednej strony.  Designed by Rawpixel.com
Ćwiczenia na koordynację ruchową, np. te wymyślone przez Paula Dennisona, choć bezcelowe jeśli chodzi o rozwój dzieci, młodzieży i dorosłych, są świetną zabawą i fajnym elementem lekcji. Ruch to wiadomo zdrowie (o ile nie jest zawodowy), wywołuje radość, dzięki wytwarzanym przez organizm endorfinom i serotoninie, czyli hormonom szczęścia.
Mit 3. Style uczenia.
Jak wiemy każde dziecko jest w stanie osiągnąć sukces edukacyjny, na pewno w jakimś stopniu, bo przecież sukces sukcesowi nierówny. Dla jednego dziecka sukcesem jest nauczenie się 20 słówek na lekcję, dla innego wygranie prestiżowego konkursu językowego. Kluczem do sukcesu jest indywidualizacja nauczania do potrzeb ucznia. Na rynku znajdziecie zapewne wiele szkoleń, które oferować Wam będą taką personalizację skupioną na stylach uczenia się. Jednakże jest to wielki edukacyjny mit. Przemysław Bąbel i Marzena Wiśniak (2016) podkreślają, że nauczanie powinniśmy opierać na zaawansowanych badaniach dotyczących procesów myślenia i zapamiętywania, które niestety nie mają nic wspólnego ze stylami uczenia. Polecam bardzo ich książkę "12 zasad skutecznej edukacji", którą uznaję za swego rodzaju Biblię dla nauczycieli, dlatego nie bez przyczyny z czystym sumieniem rekomenduję Wam również wystąpienie Przemka Bąbla na konferencji Nowej Ery (link do prezentacji tu). Obejrzyjcie koniecznie, bo warto!!! Gardner, twórca teorii inteligencji wielorakich, przestrzega, aby nie mylić stylów uczenia z jego teorią, co często ma miejsce w ferworze walki o dobro i sukces ucznia. Każdy z nas posiada każdą z inteligencji wielorakich, więc nikogo nie stygmatyzuje się jako słuchowca, wzrokowca, ruchowca. Teoria Gardnera nie skupia się na przetwarzaniu tekstu mówionego lub pisanego na wiele sposobów (tak jak ma to miejsce przy stylach uczenia się), ale na zmysłach i ich oddziaływaniu na nasze kompleksowe postrzeganie świata (czytaj więcej w The Washington Post). Do tego z wniosków płynących z badań kognitywistów wiemy, że czym więcej zmysłów zaangażujemy na zajęciach tym lepiej, ale nie wynika to z konieczności indywidualizacji stylów uczenia się i nauczania (Riener&Willingham, 2010). Jeśli chcecie, żeby autor wytłumaczył Wam to dość prosto, obejrzyjcie wideo poniżej: Nauczanie wielozmysłowe dla wszystkich
Nie dość, że mity w edukacji mają się dobrze, to do tego dochodzi jeszcze przekonanie, że nauczanie polisensoryczne (lub inaczej mówiąc wielozmysłowe) jest tylko dla maluchów. Nic bardziej mylnego. Wykorzystując ruch, zapach, dotyk na zajęciach z powodzeniem możemy angażować także dorosłych.
Karty do gry (karty z produktami spożywczymi i meblami z kuchni i salonu) możecie pobrać tu:
Tylko pamiętajcie, aby dla młodszych dzieci lub dla początkujących wyciągnąć karty z trudniejszym słownictwem. To ważne! Zabawa musi być zawsze dostosowana do poziomu ucznia, choć ambitna (input +1).
A poniżej wpis na fanpage'u Karolina Kępska Teacher Trainer ↓ Bawcie się dobrze i uczcie efektywnie. Powodzenia.
5 Komentarze
Pierwszy i drugi mit już dawno został obalony. Co do trzeciego to całkiem przyzwoicie zostało to wyjaśnione. Na początku pomyślałem tu o metodach uczenia się i nauczania, ale z tekstu wynikło coś innego i tu też się zgadzam z obaleniem tego mitu. 23/3/2019 09:51:31 pm
Dzięki. 10% mózgu, fakt jest już obalonym mitem, ale przejrzyj internet pod kątem półkul, ten mit wciąż ma się doskonale, co więcej nawet na konferencji I love Marketing, przerywnikiem były ćwiczenia Dennisona, fajny element, żeby się obudzić i pobudzić do działania, ale raczej bez otoczki crossowania półkul. Co do stylów uczenia, cieszę się, że się podobało moje wytłumaczenia, starałam się. Walczę z tym już jakiś czas.
Dorota Jachnik
14/10/2022 06:05:57 pm
Pani Karolino, obalając mit na temat zróżnicowania funkcjonalnego półkul mózgowych, zniekształca Pani elementarne dla niego pojęcie "lateralizacji". Nie ma mowy o literówce - używa Pani kilkakrotnie zamiast tego pojęcia "lateryzacja", które się ma nijak do funkcji mózgu. Ja takiego słowa nie znałam, więc Wikipedia podpowiedziała mi, że lateryzacja to "proces wietrzenia chemicznego polegający na rozkładzie skał zbudowanych ze związków glinokrzemianowych, zachodzący w warunkach gorącego i wilgotnego klimatu". Życzę więcej precyzji w przyszłości, a ten błąd trzeba po prostu wyjaśnić Czytelnikom. Pozdrawiam! 14/10/2022 06:45:20 pm
Nie myli się ten, kto nic nie robi. :) Ja natomiast jako osoba pokorna, dziękuję serdecznie za poprawienie mojego błędu i spieszę poprawić swą niefrasobliwość.
Dorota Jachnik
14/10/2022 09:07:41 pm
Jasne! Ja też się nie pastwię nad tym, że się komuś zdarzyło pomylić. Lubię ludzi, którzy poszukują. Pisze Pani ciekawie - powodzenia! Dzięki za korektę w tekście - od razu inaczej to wygląda :) Odpowiedz |
|||||